Sunday 30 September 2007

SUNGAI GANAL BAAH ?


Amun dihabarakan pakan Sungai Ganal baah, banyak kulaaan nang kada pati parcaya. Sapalih mau haja takipik lalu bingkas badadas manyambat , " Ceh, habar pandusta haja. Aku rahat tulak ka pakan Sungai Ganal tu, kada suah tatiring banyu bajubung di jalan ganal atawa masuk ka dalam kadainya ! ".

Jangan badadas basasarik atawa manidakan habar, kulaan nai !….. Baca dahulu pahabaran ulun di bawah ni :

Wayah nagri Johor kabaahan dahulu , tautama di kawasan Kota Tinggi, ujar habar banyak kadai-kadai katinggalaman pasal baah ganal. Banyak jua barang-barangnya nang tinggalam kana banyu baah. Sapalih tapaksa dibuang haja, pasal hudah rosak balumpur. Tagal sapalih magun haja baik, sahibar basah baninisan…

Bila hudah banyak barang-barang katinggalaman awan basahan, padahal barang-barang tu magun haja baik. Hagan diulah napa ?... Mau hada mau barang-barang tu tapaksa dijual murah-murah atawa jual lelong haja !. Handak dijual di kawasan parak-parak pulang orang kada pati mau manukari, pasal kada pati baduit lagi imbah batutukar parabia kaparluan mangganti barang-barang nang rosak. Jadinya, tapaksalah dijual ka luar nagri atawa ka tampat lain haja….

Nah, wayah itulah jua banyak barang-barang diantari ka nagri lain, tamasuk jua ka nagri Salangor , tamasuk ka pakan Sungai Ganal jua . Salang babarapa hari, ada kain poster bagantungan di sabuah kadai bangunan hanyar bat Kaling patel batulis : KAIN BANJIR !.

Pamulaan orang kada pati hiran banar. Tagal babarapa hari imbah tu orang mula tahuan tarus basumpal datangan. Masing-masaing manukari kain baah awan barang-barang lain umpat dijual di situ !. Makanya gigirlah orang Banjar, orang Jawa, orang Malayu di Sungai Ganal bacarita angkuhan kain di kadai Kaling Patel tu murah ....Umpat jua baah !.

Bila ditakuni sasaekung kain napa nang murah awan di mana manukar ? Jawapan : “ Manukar kain baah di Sungai Ganal ! “ . Jadi, tu pang di sambat orang pakan Sungai Ganal umpat jua baah, tahulah !... ( Baah awan kain matan di Johor ).

Ujar orang-orang nang suah batutukar kain wayah pamulaan , saja banaran kain helaan nang dijual di situ ada nang basah bajarijihan banyunya !. Sapalih hudah batulau-tulau kana banyu lumpur , tagal kalalawasan inya jadi karing.

Oleh sabab kain tu banyak nang kada pati baik ditiring ( walhal kain tu magun haja hanyar ) haraganya gin labih saparuh dimurahakan babanding awan harga asal. Contohnya, amun kain langsir tabal wayah baik harganya parak bapuluh ringgit sameter , tagal kapalipitan inya hudah ‘ rejek ‘ jar, harganya sahibar RM 2.50 sen haja !. Kaya itu jua kain langsir, kutung, talakung sambahyang , kain palikat, kasut, kupih putih awan macam-macam lagi, sunyaan dijuali murah-murah !....

Maka barabut orang batutukar kain sarabanya di kadai Kaling Patel tu sampailah wahini ( Cuma kuranglah saikit orangnya pada pamulaan dibuka dahulu ) . Suah bini ulun umpatan jua batutukar di situ, tabarungan ulun gin umpat sawat bapandiran awan orang nang datang batutukar . Ujarnya inya datang matan Tanjung Malim ( Perak ) ada jua nang datang matan Meru, Klang . Umai-umai, jauhnya datang !.

Kada lawas , ada pulang sabuah kadai Cina di Pakan Sungai Ganal umpat jua bajual kain baah matan Johor. Kadai Cina tu gin tumbar jua orang batutukar di situ ( tamasuk jua orang Banjar nang bagana di Gaduma - Bagan Nakhoda Omar , datang matan Bagan -Bagan Tarap,Tanjong Karang awan datang matan Bagan Datok atawa Sungai Manik.

Wahini, magun ada dua buah kadai nang bajual kain baah ( sambatannya haja kain baah luko, tagal sabujurnya kain datang di mana-mana super market nang bengkrap ! ). Sabuah kadai Kaling Patel , leretan kadai hanyar Jalan Sungai Limau – parak kadai komputer kulaan AB , Ttiwa. Sabuah lagi di kawasan kadai hanyar SBBC - Sungai Besar Bisnes Centre .

Amun ada kulaan bagana jauh tabarungan bulik ka Sungai Ganal, magan haja bacari ‘ kadai baah ‘ tu. Amun ada kain helaan nang tapintang kapingin, bapatutan pulang awan harganya ( dijamin labih murah pada harga biasa – ujar tokeh kadai ), ayuhak ditukari….

Amun hudah jadi baju, kada siapa nang tahu atawa rigi batakun , “ Kain baah di Sungai Ganal nitukah nang ditukar diulah baju ni ? “ Basusunyi haja ! - Kacuali amun awal-awal hudah bapadah saurang ka orang pada kain baju tu ditukar di kadai baah. Labaram saalaman orang tahuan ! .

Thursday 27 September 2007

BALAI BOMBA SUNGAI GANAL

Labih kurang 20 tahun hudah….

Ari tu labih kurang pukul 10 baesukan. Tabarungan ulun wayah tu ada di dalam market lawas Pakan Sungai Ganal batutukar iwak. Amun kada salah ari tu kada ari cuti sakulah ( Sabtu / Ahad ) .

Pahadangan manunggu Cina mambungkus iwak, gigir orang bakuriakan.Tumbar sabarataan orang dalam market kaluaran maniring ka kadai subalah bangunan market tu - di balakang Bank Islam wahini . Ada kamandahan ganal ujar. Imbah mambayar duit iwak ka Cina, ulun gin umpat jua kaluar market . Badadas…..

Saja banaran !. Saleretan kadai papan hatap sing ( kadai samantara istilah Majlis Daerah ) higa market tangah mandah . Api barau , awan asap gabul bacampur kalatusan bunyi banda-banda mandah.

Satumat haja jalan di situ panuh sasak awan orang maniring. Sabarataan Cina kadai parak situ kaluaran. Paricau-paricau bapandiran. Nang Malayunya pula masing-masing tatakunan , kanapa kadai saleretan di situ maka mandah ?

Wayah tu ulun magun jadi wartawan Utusan Malayu/ Utusan Malaysia. Badadas pang tulak ka kurita nang di andak parak Pajabat Pos wahini maambil kamera - Kamera ulun sacukupnya wayah jadi wartawan saja guring siang malam dalam kurita !. Kada suah dibawa masuk ka rumah. Hanyar wahini wani bahabar !. Jaka wayah dahulu bapadah kaya ni, mau haja kada lawas kamera tu ada nang kapingin manyuntan…...

Imbah maambil gambar ulun batamuan tokeh-tokeh kadai nang mandah tu banyak pakara. Saekung tabarungan pulang inya saja patuh awan ulun , pasal rahat batutukar di kadainya . Ngarannya Mustafa, Hindu Muslim. Jadi bila ulun batakun ada orang tasalukut di dalam kadai atawa barapa agak-agak karugian kadai tasalukut, inya lakas haja manjawab , “ Semua orang sudah keluar….Saya punya kedai lebih kurang barang-barang saja harga ada RM7 ribu. Wang dapat ini hari ada dekat-dekat lapan ratus ringgit “. Wayah tu hudah tabayang napa ‘ intro ‘ barita nang handak diulah esuk ! Kada lain pada : Kerugian dianggarkan lebih RM50 ribu terpaksa ditanggung peniaga apabila sederet enam pintu kedai papan musnah dijilat api dalam satu kebakaran di sini , kira-kira jam 10 pagi tadi .

Kadai nang mandah tu ada anam pintu sunyaannya. Ada dua kadai Cina bajual barang parabia dapur ( kaya Mustafa,Hindu Muslim tadi ) , ada kadai mambaiki basikar, ada kadai bajulan paring mangguk, ada jua bajualan makanan karing.

Imbah batamuan babarapa orang tokeh kadai nang mandah kadainya, ulun batakun pulang ka orang banyak nang datangan sambil manangkap gambar masing-masing - bilang arai babanar bila ditakuni ! . Pasalnya ada harapan muha esuk kaluar dalam surat habar napa ! ).

Labih kurang 15 minit, sasudah kadai labih saparuh mandah, hanyar tadangar bunyi siren kurita bomba matan pakan ‘ Sabak Bernam ‘ datang . Sabarataan orang kapinggir mambari laluan ka bomba. Sabalum tu hudah ada jua pasukan bomba sukarela matan Bagan Cina Sungai Ganal di situ. Bapaluhan masing-masing manyambur api awan banyu matan saluran gatah bomba nang halus !.

Dihandapkan caritanya. Wayah pasukan bomba mamajahi api di situ banyak kasulitan nang dirasani oleh anggotanya. Partama banyu dalam saluran paip bomba kada laju. Tapaksa maisap banyu parit longkang ( bau bangai pang ! ) . Kaduanya kurita bomba ngalih masuk ka situ ( wayah tu jalan halus kada kaya wahini ), salain tu pasukan bomba pulang kakurangan anggotanya .

Bila ulun mainta komen ka pagawai bomba , Encik Lihem ngarannya. Ujar hidin , “ Pekan Sungai Besar patut ada sebuah balai bomba sendiri. Kerana pasukan bomba di Pekan Sabak Bernam tidak mampu sampai ke sini dalam tempuh masa lima minit untuk menyelamat kebakaran ! “.

Esuknya kaluar carita kadai di Pakan di Sungai Ganal mandah, ada jua tabuat komen atawa saranan pagawai bomba di atas tadi.

Tagal…. Encik Lihem hudah pindah ka kampongnya di subalah Kuala Langat ( ujar hudah maninggal imbah pencen ) , ulun jua hudah baampih jadi wartawan, hanyar tahun sudah dapat diulah karajaan sabuah balai bomba nang harat di Jalan Sungai Limau Lama. Ada rumah sambilan tingkat, ada jua sabuah surau di kawasan situ ( ujar habar Moodlading suah umpat sambahyang di surau tu. Imbaham disuruh orang jadi imam ! ).

Katuha Balai Bomba tu wahini orang kampong Tebok Marso, Sungai Haji Dorani, Encik Samirin bin Patijan ngarannya ( bakas murid wayah maajar di Sakolah Agama Sungai Dorani bahari… )

Nostalgia …..

Friday 21 September 2007

PAKAN SUNGAI GANAL SASAIN GANAL !

Saja banaran amun ada kulaan nang mambawa habar pakan Sungai ganal wahini hudah sasain ganal. Partamanya, di Sungai ganal wahini hudah banyak taman-taman parumahan ( ulun gin kada pati ingat ngarannya pasal kababanyakan ! ). Banyak jua kulaan AB Sungai Ganal nang hudah bagana di situ. Contohnya , Moodlading, Cincirak, Juruk, Adol , Bzaranai awan Jimus sabarataan bagana di taman parumahan higa mahiga pakan Sungai Ganal.

Kaduanya wahini kadai-kadai hanyar hudah banyak diulah. Parak 100 pintu banyaknya. Sabuah kawasan kadai-kadai hanyar hudah ada wahini di bari ngaran ‘ Sungai Besar Bisnes Centre ‘ . Atawa sambatan handapnya SBBC . Di sini kaadaan kadai awan tampat maandak motorsikal atawa kurita harat taatur. Ada juga hangan parking orang kurang upaya ( OKU ) diulahakan .

Cuma sahuaran ulun asa marista bila maniring ‘ mentaliti ‘ orang-orang Sungai Ganal, tautamanya pahuluan nang ganal , magun haja kada pati mardeka…. Magun haja maandak ngaran dalam bahasa orang putih !... .
Di kawasan SBBC ni hudah banyak kadai hanyar nang dibuka. Parak 10 buah. Kadai-kadai nang hudah mula baniaga di situ, ada kadai makan restoran, kadai kain helaan, kadai barang parabia dapur, kadai bubungaan, kadai salawar awan kadai manjual buku paalatan manulis.

Sauting lagi kumpulan kadai hanyar andaknya parak ‘ Pejabat Bomba dan Penyelamat ‘ , jalan Sungai Limau Lawas. Di kawasan situ parak 30 buah labih kadai hanya diulah. Parak 10 buah jua hudah nang mamulai baniaga matan awal tahun tadi. Nang lain-lain magun haja kosong kada baurang. Di kawasan situ jua andaknya kadai komputer kulaan AB, Ttiwa ! ( Ttiwa ni inya hudah bahurup gawian jadi bilal Masigit Jamek Makmuriah, Jalan Parit Satu. Amun kada bagawi di masigit, di kadai tu pang inya ‘ balukup ‘ …. ).

Bujur ujar orang bahari, bila muha harat maka jujuran gin mahal !.... Jadinya, bila kadai hanyar maka sewa kadai di kawasan situ gin sasain mahal jua. Ujar orang nang bahabar ka ulun, sewa sapintu kadai di kawasan SBBC kada kurang pada RM3,000 sabulan. ( Umai !... Asa kada kawa ulun amun handak manyewa ! ). Padahal, sewa kadai lawas sahibar lingkungan RM 1,200 ka RM 1,600 haja sabulan….

Dangar habar pulang , di kawasan SBBC mau haja ada kadai ‘ hyper market ‘ handak dibuka. Pasalnya, amun dilihat saja ada saliritan kadai nang batokoh kadai kayaitu. Kawasan kadai ni balum lagi talah sunyaan. Mau haja dalam panghujung tahun ni talah sunyaan kadai-kadai nang disambat tadi.

Ulun suah bapandiran awan kakawanan, amun bujur ada kadai ‘ hyper market ‘di kawasan kadai hanyar tu ( SBBC ), mau haja kadai-kadai halus lain di kawasan pakan Sungai Ganal ni banyak nang katup !...Mau haja kadada lagi orang bandang nang rigi masuk ka kadaai halus. Habis sabaraataan masuk ka kadai ganal ‘ hyper market ‘ haja amun handak batutukar !......

Cumanya di sini ulun asa marista saikit, walaugin banyak paniaga bakadai di kawasan SBBC kainak, tagal asanya kadada kadai orang kita Banjar !. Sahibar ulun ada mandangar habar, kadai kain “ Aked Man ‘ ujar handak mambuka pulang sabuah cawangan hanyar banjual kain di situ. Tukeh ‘ Aked Man ‘ tu walaugin inya orang Malayu , tagal katurunannya orang Kampar.

Walau kaya apa gin , amun ada sabuah kadai orang Malayu umpat mancaur di kawasan SBBC, jadiam dahulu. Ujar orang bahari , asal jangan lucong jadiam !.

Monday 17 September 2007

MARKET LAWAS

Di Sungai Ganal ada sabuah market bangunan batu hagan orang bajujualan iwak, sasayur awan sarabanya. Market dua tingkat tu asaan ulun diulah dalam lingkungan 30 tahun hudah ( kalumpanan tarikh diulah – pada hal wayah marasmikan bahari ulun ada maulah baritanya di surat habar Utusan Malayu ! ).

Di tingkat bawah market tu, hagan orang bajujualan iwak awan sasayuran tamasuk parabia dapur. Di tingkat atas pulang wayah pamulaan diulah bahari pacangan orang bajujualan kadai nginuman. Tagal, bila orang kada pati hakun naik ka tingkat atas, kadai nginum pulang kada pati laku, wahini banyak petak baniaga di situ di diami oleh tikus haja ( kosong kadada baorang ! …. ).

Tagal, amun di tingkat bawahnya pulang bilang panuh petak baniaga disewa orang . Tamasuk jua ada babarapa orang kita Banjar umpat baniaga di situ. Antaranya Haji Abdullah bin Icik – bajualan surat habar, Othman bin Arshad ( bakas murid ulun wayah di Sakolah Agama Sungai Haji Dorani bahari ) – bajualan madu wanyi awan ubat-ubatan , tamasuk ubat gancang ! ….. Salain tu Abdullah bin Awang orang Parit 10 Timur ( kawan ulun di Sakolah Malayu / Kabangsaan Parit 9 bahari ) - hidin bajualan sasayuran. Ada jua nang bajualan parabia dapur , tamasuk bajual iwak kali, iwak laut awan daging lambu.

Kulaan Banjar nang baasal matan Sungai Ganal , amun kada datang sabulan dua lagi ka sini, mau haja kada tatamu bacari market nang dihabarkan di atas !. Kanapa ?.....

Pasalnya, market tu hudah dibari notis oleh ‘ Majlis Daerah Sabak Bernam ‘ supaya sunyaan orang nang baniaga di situ pindah ka market hanyar !. Jauhnya labih pada sakilo meter baampah ka Stadium Sungai Besar…. ( Malimpua pada rumah Cincirak ! ).

Dangar habar ‘ Majlis Daerah Sabak Bernam ‘ hudah manyuruh orang baniaga di market lawas tu bapindah ka market hanyar 17 September 2007 ( Ari Sanayan ) tadi. Tagal orang baniaga di situ maintak supaya dilewatkan sampai imbah ari raya puasa kainak….

Dangar habar pulang, wadah market lawas tu handak diulah hotel harat oleh babarapa orang sungih Sungai Ganal ! ( Hotel nang ada babintang-bintang kaluko ?… ) . Supaya orang matan luar amun datang bamalam ka Pakan Sungai Ganal kawa manyewa hotel kada ‘ koman ‘ kaya wahini….

Jadinya, amun imbah ari raya puasa kainak sasiapa handak tulak ka market Sungai Ganal, jangan tulak ka situ lagilah !.... Tinggal bakas haja lagi. Sunyaan lapang dah !.....

Jadiam dahulu. Kainak amun ada kalapangan ulun mancaritakan pulang pasal market hanyar …..

Sunday 16 September 2007

SALAMAT KITA BATAMUAN

Assalamu'alaikum kulaan sabarataan....

Banyak kulaan tatakunan ka mana jer BANJAR SUNGAI GANAL ?. Tabuat ka dalam parit ganal hajakah hudah. Makanya kada bangsul-bangsul awan baburinik lagi....

Sabujurnya kada kayaitu kada kulaan nai.... BANJAR SUNGAI GANAL magun haja ada. Cumanya BANJAR SUNGAI GANAL bahari hudah diulah CD. Basasuaian pulang awan 50 tahun Malaysia mardeka, jadi carita BANJAR SUNGAI GANAL diulah pulang nang hanyar !.

Salamat Bapuasa.

Salam ulun:
elbi.
Tel: 019-9114470

16 September 2007 / 04 Ramadhan 1428